Παρασκευή 22 Απριλίου 2016

Δυσλειτουργικοί τομείς της εκπαίδευσης

Είναι γεγονός ότι η διαμόρφωση ανθρώπινης προσωπικότητας, προϋποθέτει ύπαρξη παιδείας. Για να θεμελιώσει, λοιπόν, ο κάθε νέος τη μελλοντική του ζωή και για να πετύχει, είναι απαραίτητες οι γνώσεις που αποκτά μέσω του σχολείου. Επιπλέον, η ανάγκη ενός σχολείου που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες μιας δημοκρατικής κοινωνίας είναι βέβαιη. Σήμερα, προστίθεται και η ανάγκη εξευρωπαϊσμένων πολιτών. 

Ωστόσο, λέγεται συχνά, ότι η παιδεία όχι μόνο δε λειτουργεί σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, αλλά και ο μαθητής παίρνει τις πιο χρήσιμες πληροφορίες και τα απαραίτητα εφόδια για τη ζωή εκτός τάξης και από άλλους φορείς.

Αρχικά, η πληροφόρηση του μαθητή από παράγοντες άλλους, οφείλεται στο ότι το σχολείο, με τη σημερινή του μορφή, είναι απομακρυσμένο από τη ζωή. Παρουσιάζει τον κόσμο εξωραϊσμένο, δε δημιουργεί, με άλλα λόγια, αντίστοιχες συνθήκες με αυτές που πρόκειται να αντιμετωπίσει ο μαθητής. Εξάλλου, ο νέος χρειάζεται να βρει λύση σε πρακτικά προβλήματα, για τα οποία δεν αρκούν μόνο οι γνώσεις από το σχολείο. Το σχολείο δε φέρνει σε επαφή το μαθητή με άμεσα προβλήματα, προσπαθώντας να τον προφυλάξει από ορισμένες δυσκολίες τις ζωής.

Παράλληλα, η εκπαίδευση δε συμβάλλει και στην κοινωνικοποίηση του νέου. Δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι οι κανόνες της ζωής και η κοινωνία θα είναι το ίδιο επιεικής μαζί του, όπως και το σχολείο. Έτσι, λοιπόν, ο νέος αδυνατεί να ενταχθεί στο κοινωνικό σύνολο. Επομένως, δεν μπορεί να συνεργαστεί και να επικοινωνήσει με τους άλλους, ώστε να μπορέσει στο τέλος να διεκδικήσει και τα δικαιώματά του. Διαπιστώνει, δηλαδή, ότι η κοινωνικοποίησή του προϋποθέτει όχι μόνο στείρα σχολική γνώση αλλά και πληροφορίες από φορείς που θα του παρουσιάσουν την πραγματική εικόνα της κοινωνίας.

Επίσης, παρατηρείται, αναμφίβολα, και μια έλλειψη πολιτικοποίησης από το σχολείο. Ορισμένες φορές, ο νέος χρειάζεται τη συμβολή πολλών παραγόντων για να αποφασίζει ποιά πολιτική παράταξη τον εκπροσωπεί. Μια και δεν έχει, λοιπόν, την ανάλογη εμπειρία, ούτε την απαιτούμενη βοήθεια από το χώρο της παιδείας, στρέφεται σε άλλους για να ικανοποιήσει την επιθυμία του αυτή, όπως για παράδειγμα τα Μ.Μ.Ε. . Το σχολείο δεν συντελεί στο να διαμορφώσει άποψη ο νέος σε πολιτικά θέματα ούτε τον πείθει να γίνει ενεργός πολίτης.

Ακόμη, υπάρχει έλλειψη γενικής αλλά και ουσιαστικής παιδείας στην πράξη. Ο μαθητής, αξιολογείται όχι με βάσει την παιδεία που στοχεύει σε γνώσεις γύρω από τον πολιτισμό, αλλά «εξειδικεύεται» σε συγκεκριμένες γνώσεις. Επιπλέον, το ενδιαφέρον και η επιθυμία για μάθηση δεν ικανοποιείται μέσα στα πλαίσια του σχολείου. Ο μαθητής στρέφεται σε φορείς μόρφωσης εκτός σχολείου για να αποκτήσει τα απαιτητά εφόδια για τη ζωή, ώστε να επιτύχει στη μελλοντική του πορεία.

Τέλος, η ανεύρεση εργασίας που θα αποτελέσει το πρωταρχικό και το βασικότερο πρόβλημα του νέου στην πρώτη επαφή με τα κοινωνικά δεδομένα, δε φαίνεται να απασχολεί, ιδιαίτερα, τη σχολική πράξη. Το σχολείο, δηλαδή, δε συμβάλλει στην επίλυση ενός τόσο σημαντικού προβλήματος, όπως είναι η επιλογή επαγγέλματος, μέσα από τον ανάλογο επαγγελματικό προσανατολισμό. Με τον τρόπο αυτό, ο νέος οδηγείται στην ανεργία, μια και δεν υπάρχει σωστή πληροφόρηση για το επάγγελμα που ακολούθησε.

Συμπερασματικά, θα λέγαμε, ότι επιτακτική θεωρείται η ανάγκη για εκπαίδευση που σκοπό θα έχει να πλουτίσει τη σκέψη του νέου με ιδέες και γνώσεις και την ψυχή του με ιδανικά. Έτσι, με την παιδεία, το άτομο διαμορφώνει την προσωπικότητα αυτή με την οποία θα μπορεί να βρει τη λύση για προβλήματα που καθημερινά αντιμετωπίζει. Εξάλλου, μια πολιτεία που δε φροντίζει για τη σχέση παιδείας-κοινωνίας είναι καταδικασμένη σε πολιτιστική παρακμή, κι αυτό γιατί ετοιμάζει πολίτες που δεν μπορούν να αμιλλώνται για την κοινωνική πρόοδο.

Έλλη Φρεγγίδου, M.Sc.
Ψυχολόγος Α.Π.Θ.
21ης Ιουνίου-Αθ. Τσούντα
Τηλ. γραφείου: 2341027014, κιν: 6946081649
e-mail: elli_kilkis@yahoo.gr
www.psyxotherapy.gr
frengidou.blogspot.com